สุนัขกินอึตัวเอง … เรื่องที่หลายคนร้อง อี๋!!! แต่ในสายตาของเขาอาจกำลังบอกอะไรบางอย่าง
ถ้าใครเคยเจอ สุนัขกินอึตัวเอง จะเข้าใจความรู้สึกแบบ “อยากกรี๊ด” และ “อยากร้องไห้” ในเวลาเดียวกัน แต่ขอให้เสียงแรกหลังจากเห็น…ไม่ใช่เสียงดุดัง ๆ เพราะปัญหานี้ไม่ใช่เรื่อง “ดื้อ” ของสุนัข แต่มันคือเสียงกระซิบจากร่างกายหรือหัวใจที่กำลังบอกอะไรเราอยู่
ทำไม สุนัขกินอึตัวเอง
สัญชาตญาณที่ติดมาจากแม่ ในธรรมชาติ แม่สุนัขจะเลียอึและฉี่ลูก ๆ เพื่อทำความสะอาดรัง และปกป้องลูกจากศัตรู พฤติกรรมนี้บางครั้งติดมากับลูกสุนัขโดยไม่รู้ตัว เขาไม่ได้สกปรก…เขาแค่ทำสิ่งที่ “แม่เคยทำให้” เท่านั้น
1. อาหารกับร่างกายที่กำลังขาดอะไรบางอย่าง
บางครั้งอึที่ออกมายังมีกลิ่นเหมือนอาหาร เพราะโปรตีนย่อยไม่หมด หรืออาหารมีสารบางอย่างสูงเกินไป จมูกสุนัขไวมาก เขาอาจคิดว่า “นี่ก็อาหารอีกก้อนหนึ่ง”
และในบางกรณี ร่างกายที่ขาดวิตามินหรือเอนไซม์ย่อยอาหาร ก็ทำให้สมองสั่งให้เขาหา “สารอาหาร” เพิ่ม แม้จะอยู่ในอึของตัวเอง
2. ความเครียด ความเบื่อ และความเงียบ
สุนัขที่ถูกขังในคอกเล็กๆ อยู่ลำพัง หรือขาดการกระตุ้นสมอง อาจใช้ “อึ” เป็นของเล่น หรือระบายความเครียด เพราะมันคือสิ่งเดียวที่เขา “สร้างขึ้นมาได้เอง” และเล่นกับมันได้
3. พฤติกรรมที่เรียนรู้จากประสบการณ์
สุนัขบางตัวเคยโดนดุเรื่องอึผิดที่ เขาจึงพยายาม “ซ่อนหลักฐาน” ด้วยการกินมันเพื่อให้เราไม่โกรธ
หรือบางทีลูกสุนัขแค่เห็นแม่ทำตอนเด็ก แล้วเก็บไว้เป็นพฤติกรรมโดยไม่เข้าใจว่าทำไม
4. เสียงเตือนจากสุขภาพ
ปัญหาเรื่องพยาธิ เบาหวาน ตับอ่อน หรือระบบดูดซึมผิดปกติ ก็ทำให้สุนัขกินอึบ่อยขึ้น เพราะร่างกายพยายามจะ “ทวงสิ่งที่ขาด” กลับมาให้ตัวเอง
สุนัขกินอึตัวเอง มีข้อเสียอย่างไร?
- เสี่ยงติดพยาธิและเชื้อโรค เช่น จิอาร์เดีย, ซัลโมเนลล่า ที่อาจย้อนมาทำร้ายทั้งสุนัขและคนในบ้าน
- กลายเป็นนิสัยที่แก้ยากถ้าปล่อยไว้นาน
- ทำให้สุขอนามัยในบ้านพัง โดยเฉพาะถ้ามีเด็กหรือสุนัขหลายตัว
- ปัญหาสุขภาพช่องปากและระบบย่อยอาหารตามมา
แต่สำคัญที่สุดคือ…พฤติกรรมนี้ไม่ได้แปลว่า “สุนัขไม่ดี” หรือ “เจ้าของผิด” มันแปลว่า…มีบางอย่างที่เราต้องฟังเขาให้ลึกขึ้นอีกนิด
แนวทางป้องกันและแก้ไข
1. เริ่มจากอาหารและโภชนาการ
- เลือกอาหารที่ย่อยง่าย โปรตีนคุณภาพดี ลดเศษอาหารคนที่ทำให้ระบบย่อยรวน
- ปรึกษาสัตวแพทย์เรื่องเอนไซม์ย่อยอาหารหรือวิตามินเสริมถ้าสงสัยว่าร่างกายเขาขาด
2. จัดการพื้นที่ให้เร็ว
- เก็บอึทันทีหลังสุนัขขับถ่าย เพื่อไม่ให้มีโอกาสแตะต้อง
- ถ้ามีหลายตัวในบ้าน แยกพื้นที่ขับถ่ายชัดเจน ป้องกันการเลียนแบบกัน
3. ฟังใจเขาด้วยกิจกรรม
- เพิ่มเกมดมกลิ่น ของเล่นฝึกคิด และเวลาออกกำลังกาย ลดความเบื่อและความเครียด
- อย่าดุแรงเวลาเขาฉี่อึผิดที่ เพราะอาจทำให้เขาเลือก “ซ่อนหลักฐาน” ด้วยการกินอึ
4. สอนด้วยใจ ไม่ใช่เสียงดัง
- ฝึกคำสั่ง “ไม่เอา” (Leave it) อย่างสม่ำเสมอ ใช้คำชมและขนมเป็นรางวัล
- ทุกครั้งที่เขาขับถ่ายเสร็จโดยไม่แตะอึ ให้รางวัลทันที เพื่อสร้างความเข้าใจใหม่
5. ตรวจสุขภาพเสมอ
- ถ่ายพยาธิตามกำหนด
- ถ้าสุนัขกินอึบ่อยและดูผิดปกติ ควรพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจระบบย่อยและโรคแฝง
บทสรุป
เรื่องนี้ไม่ได้สกปรกเท่าที่ใจเราคิด ปัญหานี้ทำให้หลายคนรู้สึกท้อหรือโกรธสุนัข แต่ในมุมของเขา มันไม่ใช่เรื่อง “ผิด” มันคือภาษาของร่างกายหรือจิตใจที่อยากให้เราช่วยแปล
การแก้พฤติกรรมกินอึ ไม่ใช่การดุ ไม่ใช่การตะโกนห้าม แต่คือการใช้ใจฟังว่า…เขาขาดอะไร เหนื่อยตรงไหน หรืออยากให้เราช่วยอะไรบ้าง
สุนัขไม่ได้ต้องการให้เรารักตอนที่เขาดีเท่านั้น… เขาต้องการให้เราฟังตอนที่เขาดื้อหรือผิดพลาดดิวย เขาแค่กำลัง “พูดด้วยวิธีที่เราไม่เข้าใจ”
และเชื่อเถอะว่า เมื่อเราแก้ด้วยความเข้าใจ ไม่ใช่ด้วยความโมโห…วันที่เขาหยุดกินอึ ไม่ใช่แค่สุนัขที่ดีขึ้น แต่ความสัมพันธ์ของเราก็จะลึกขึ้นกว่าเดิมด้วย
บทความโดย
คุณภาณุ ศรีรัตนประภาส ผู้ก่อตั้งเพจส่ายหาง The Happy Tails
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – สุนัขตด บ่อยและเหม็น เรื่องธรรมชาติ หรือสัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม?
