สุนัขแลบลิ้น และหายใจหอบ เป็นอาหารปกติหลังจากที่สุนัขวิ่งเล่น หรือออกกำลังกายจนเหนื่อย ซึ่งเป็นกลไกการระบายความร้อนออกจากร่างกายของสุนัข
อย่างไรก็ตาม ในบางครั้ง เรากลับพบว่า สุนัขแลบลิ้น และหายใจหอบ ทั้ง ๆ ที่สุนัขไม่ได้ทำกิจกรรมหนักจนเหนื่อย อาการเหล่านี้อาจหมายถึงร่างกายของสุนัขกำลังเกิดความผิดปกติบางอย่าง ที่เราต้องรีบหาสาเหตุที่แท้จริง
สาเหตุที่สุนัขหายใจหอบและถี่
อาการแลบลิ้น และหายใจหอบเหนื่อย เป็นกระบวนการระบายความร้อนตามธรรมชาติของสุนัข ซึ่งเป็นจังหวะการหายใจที่มีลักษณะเร็วและตื้น ร่วมกับการแลบลิ้น โดยปกติแล้ว อัตราการหายใจปกติของสุนัขคือ 30-40 ครั้งต่อนาที แต่เมื่อสุนัขมีอาการหอบอัตราการหายใจอาจเพิ่มขึ้นได้เป็น 10 เท่าหรือ 300-400 ครั้งต่อนาที
แต่ถ้าเป็นการหายใจหอบแบบผิดปกติ สุนัขจะแสดงอาการอื่น ๆ ร่วมด้วยเสมอ เช่น ลิ้นห้อย น้ำลายยืด อ้าปากค้าง เหงือกเปลี่ยนเป็นสีซีด หรือมีอาการส่งเสียงร้องครางผ่านทางจมูก ดังนั้น เจ้าของจึงต้องคอยสังเกตอาการหอบปกติของสุนัขและเปรียบเทียบกับอาการหอบที่เกิดขึ้นว่าแตกต่างไปจากปกติหรือไม่
เหล่านี้คือ สาเหตุที่เป็นไปได้ของอาการหายใจหอบผิดปกติ
1. ฮีตสโตรก
อากาศร้อนในประเทศไทยเป็นปัจจัยที่ทำให้สุนัขเกิดภาวะฮีตสโตรก หรือลมแดด ได้ง่าย โดยมักจะเกิดขึ้นในช่วงที่สุนัขอยู่ภายใต้อุณหภูมิสูง และร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนได้ทันและเมื่อความร้อนสะสมเป็นเวลานานฃ ก็จะทำให้สุนัขลิ้นห้อย หอบหายใจแรง น้ำลายไหล เหงือกเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม และอาจอาเจียนออกมาได้ หากไม่รีบลดอุณหภูมิ และพาเข้ารักษาอาจถึงขั้นเสียชีวิต โดยเฉพาะสุนัขสายพันธุ์หน้าสั้นที่มีระบบทางเดินหายใจไม่ดีเท่าสุนัขพันธุ์อื่น ๆ ยิ่งมีโอกาสเกิดฮีตสโตรกได้ง่ายกว่าเมื่อเทียบกับสายพันธุ์หน้ายาว
2. โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ
โรคระบบทางเดินหายใจที่พบได้บ่อยในสุนัข คือโรคหอบหืด และโรคหลอดลมอักเสบ โดยสุนัขที่เป็นโรคเหล่านี้ จะมีลักษณะของทางเดินหายใจตีบแคบกว่าปกติ จึงทำให้สุนัขหายใจหอบแรงอยู่ตลอดเวลา แม้ว่าจะนั่งอยู่นิ่ง ๆ หรือนอนหลับ
3. โรคหัวใจ
ภาวะโรคหัวใจในสุนัขส่งผลให้การทำงานของระบบไหลเวียนโลหิตในร่างกายแย่ลงตามไปด้วย ร่างกายของสุนัขจึงไม่ได้รับปริมาณออกซิเจนอย่างเพียงพอ สุนัขจึงต้องหายใจถี่ขึ้น เพื่อนำออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย ในสุนัขบางตัวพบว่ามีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ออกกำลังกายไม่ไหว เหนื่อยง่าย อัตราการหายใจเร็วขึ้น และมีอาการไอ สุนัขบางตัวอาจพบอาการแบบเฉียบพลัน เช่น อ่อนแรง และเป็นลม เป็นต้น
4. ไม่สบาย หรือเจ็บปวดตามร่างกาย
ในภาวะที่สุนัขกำลังรู้สึกไม่สบายตัว หรือมีอาการเจ็บปวดเกิดขึ้นกับร่างกาย บางครั้ง สุนัขจะสื่อสารกับเจ้าของด้วยการหายใจหอบ เช่น ในช่วงที่นอนพักปกติ แล้วน้องแสดงอาการหายใจหอบถี่ เจ้าของอาจสันนิษฐานได้ว่า น้องอาจกำลังมีความเจ็บป่วย หรือไม่สบายอะไรบางอย่าง
5. โรคคุชชิ่ง
โรคคุชชิ่ง เป็นโรคที่เกิดจากต่อมหมวกไตหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลมากกว่าปกติ มีผลทำให้เกิดอาการหอบ ซึ่งโรคคุชชิ่งจะพบอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น กินน้ำมากผิดปกติ ปัสสาวะมาก น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น เนื่องจากอัตราการเผาผลาญพลังงานลดลง หรือผิวหนังเปลี่ยนจากสีชมพูเป็นสีเทาดำ และขนร่วง เป็นต้น
6. ภาวะความเครียดและความกังวล
สุนัขสามารถเกิดความเครียด และวิตกกังวลได้จากสิ่งเราภายนอก เช่น เสียงพลุ เสียงฟ้าร้อง หรือต้องไปอยู่ในสถานที่ที่ไม่คุ้นเคย โดยสุนัขจะแสดงพฤติกรรมความเครียดและวิตกกังวล เช่น หางตก หายใจถี่ แลบลิ้นเลียปากบ่อย ๆ หลบซ่อนตัว หรือพยายามเห่าเพื่อป้องกันตัวเอง เป็นต้น
วิธีป้องกันและแก้ไขเมื่อสุนัขแลบลิ้น และหายใจหอบ
เนื่องจาก สุนัขหายใจหอบสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ การดูแลเบื้องต้นอาจจะต้องเริ่มจากให้สุนัขอยู่ในพื้นที่ที่สะอาด อากาศถ่ายเทสะดวก และไม่มีแสงแดดส่องถึงโดยตรง เตรียมน้ำสะอาดให้เพียงพอ พร้อมกับดูแลเรื่องอาการให้เหมาะสมกับสุนัข
หากสุนัขมีโรคประจำตัว เจ้าของควรให้สุนัขกินยาตามที่สัตวแพทย์สั่ง และปรึกษาสัตวแพทย์เกี่ยวกับการจัดเตรียมอาหารเสริมที่เหมาะสม เพื่อให้สุนัขมีสุขภาพที่ดีขึ้น
จะเห็นได้ว่า อาการหายใจหอบถี่เป็นหนึ่งในอาการของความผิดปกติหลายอย่างในสุนัข โดยเป็นทั้งความผิดปกติทางร่างกาย และจิตใจรวมไปถึง บางครั้งก็เป็นพฤติกรรมปกติที่เกิดขึ้นตามกลไกธรรชาติของสุนัข
ดังนั้น สิ่งที่สำคัญที่สุด เจ้าของต้องสังเกตและแยกแยะให้ได้เบื้องต้นว่า การหายใจหอบแบบใดเป็นความผิดปกติ ถ้าสุนัขหายใจหอบ และแลบลิ้นออกมาตลอดเวลา โดยไม่มีสิ่งเร้าจากภายนอก หรือไม่มีได้ทำกิจกรรมที่ใช้กำลัง เจ้าของควรรีบพาสุนัขไปพบสัตวแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง และรักษาอาการได้อย่างตรงจุด
ข้อมูลอ้างอิง
โรงพยาบาลสัตว์ทองหล่อ – หมาแมวหอบหายใจแรงภัยร้ายที่ไม่ควรมองข้าม
โรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชัน – 8 สาเหตุที่ทำให้น้องหมา “หอบ” ผิดปกติ
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ โรคหลอดลมตีบ ในสัตว์เลี้ยง
