แมวตั้งท้อง เป็นช่วงเวลาที่อาจน่าตื่นเต้นสำหรับหลาย ๆ บ้าน ที่ตั้งใจจะเพิ่มสมาชิกใหม่จากแมวที่้เรารัก และเป็นกระบวนการเปลี่ยนที่พวกเขาต้องการเราอยู่เคียงข้าง
หลายคนที่เลี้ยงแมวตัวเมีย และได้รับผสมพันธุ์จน แมวตั้งท้อง เพื่อเตรียมให้กำเนิดลูกแมวตัวน้อยที่น่ารัก นับเป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้น ที่แมวของเราเข้าสู่การเป็นคุณแม่แมว
ในกระบวนการนี้ จนกว่าแมวจะคลอด แมวใช้เวลากี่เดือนในการตั้งท้อง มีวิธีการสังเกตดูแลแมวแมว อย่างไรบ้าง
วันนี้หมอพามาหาคำตอบกันค่ะ
แมวตั้งท้อง นานเท่าไหร่ ?
แม่แมวใช้ระยะเวลาการตั้งท้องเฉลี่ยประมาณ 63-65 วัน นั่นคือประมาณ 2 เดือน หรือ 8-9 สัปดาห์ โดยในแต่ละคอกแม่แมวสามารถมีลูกได้ตั้งแต่ 1 ตัว จนถึง 8 ตัวต่อคอก โดยเฉลี่ยประมาณ 4-6 ตัว
ด้วยระยะเวลาการตั้งท้องที่ใช้เวลาแต่ละครั้งไม่นาน ดังนั้น ในหนึ่งปีแม่แมวมีโอกาสตั้งท้องได้ 3-4 ครั้ง หากไม่ได้รับการควบคุมการผสมพันธุ์ หรือทำหมัน
เราจะสังเกตได้อย่างไรว่าแม่แมวกำลังตั้งท้อง?
- ช่วงที่หนึ่ง (อายุตั้งท้องวันที่ 1-20) เป็นระยะที่สังเกตการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายได้ยาก มีการเปลี่ยนแปลงที่สังเกตได้เพียงเล็กน้อยเช่น หัวนมตั้งเต้า กินอาหารเก่งขึ้น
- ระยะที่สอง (อายุตั้งท้องวันที่ 21-40) มีเปลี่ยนแปลงทางร่างกายอย่างเห็นได้ชัด เช่น เต้านมตั้งเต้าและขยายใหญ่มากขึ้น ท้องเริ่มขยายใหญ่ พฤติกรรมขี้อ้อนขึ้น เริ่มมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นกว่าช่วงปกติ
- ระยะที่สาม (อายุตั้งท้องวันที่ 40-65) ระยะนี้เป็นระยะช่วงท้ายของการตั้งท้อง แม่แมวจะมีท้องใหญ่มากเห็นได้อย่างชัดเจน หากมองจากด้านหลังแมวอาจมีหลังโก่งโค่งในช่วงที่ท้องมีขนาดใหญ่ มีการเลียบริเวณอวัยวะเพศ เลียเต้านมบ่อยขึ้น ช่วงระยะท้ายหากบีบเต้านมจะมีน้ำนมไหล เป็นช่วงระยะเวลาที่ใกล้คลอด แมวอาจจะเริ่มแยกตัวเพื่อหาที่ทำรังคลอดที่ปลอดภัย
การตรวจวินิจฉัยการตั้งท้องในแมว
การตรวจวินิจฉัยแมวตั้งท้อง สามารถตรวจด้วยการอัลตราซาวด์ โดยทำได้ตั้งแต่อายุการตั้งท้อง 21 วัน และจะเห็นหัวใจลูกแมวได้ชัดเจนที่อายุการตั้งท้องที่ 28-30 วัน ขึ้นไป
การตรวจวินิจฉัยด้วยวิธีการเอกเรย์สามารถทำได้เมื่ออายุการตั้งท้อง 45 วัน ขึ้นไปซึ่งจะสามารถเห็นโครงกระดูกลูกแมวอย่างชัดเจน และจะสามารถวัดขนาดเชิงกราน ขนาดของหัวลูกเพื่อประเมิณการคลอดได้ด้วย
ในการตรวจวินิจฉัย สัตวแพทย์จึงแนะนำการตรวจร่วมกันทั้งการตรวจด้วยวิธีอัลตราซาวด์ และการเอกเรย์เพื่อช่วยในการประเมิณการตั้งท้อง การประเมิณการคลอดได้ดีและแม่นยำมากขึ้น
การดูแลแม่แมวระหว่างตั้งท้อง
- การดูแลโภชนาการที่เหมาะสม ให้แม่แมวรับประทานอาหารสูตรแม่และลูกแมว ตลอดการตั้งท้องและให้นม เพื่อให้แม่แมวได้รับสารอาหาร โปรตีนสูง วิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นในช่วงการตั้งท้อง เพื่อพัฒนาการที่ดีของของการเจริญลูกแมว และควรแบ่งอาหารให้เป็นมื้อย่อยๆหลายมื้อ
- การดูแลด้านสุขภาพทั่วไป พาแม่แมวตรวจสุขภาพกับสัตวแพทย์และหลีกเลี่ยงการให้ยา การฉีดวัคซีนในระหว่างตั้งท้อง
- การเตรียมสถานที่คลอด จัดกล่อง ลังสำหรับเพื่อเตรียมเป็นสถานที่คลอดที่มีผ้านุ่มสะอาด อยู่ในที่เงียบสงบและปลอดภัย
- ก่อนคลอดประมาณ 1 สัปดาห์ แม่แมวจะเริ่มหาที่คลอด มีอาการกระสับกระส่าย หยุดกินอาหาร และอุณหภูมิร่างกายลดลง การคลอดปกติมักใช้เวลา 4–16 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับจำนวนลูก หากเบ่งคลอดนานเกิน 30 นาทีโดยไม่มีลูกออกควรรีบพบสัตวแพทย์
แม้ว่ากระบวนการตั้งท้อง และการคลอดของแม่แมว เป็นกระบวนการตามธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม เจ้าของควรให้ความเอาใจใส่ดูแลแม่แมวในช่วงนี้เป็นพิเศษ เพราะเขาต้องการคนที่อยู่ข้าง และรู้สึกปลอดภัย ที่จะให้กำลังใจแก่พวกเขาที่กำลังจะกลายเป็นคุณแม่
บทความโดย
สพ.ญ.ปิยวรรณ ภู่ระหงษ์
สัตวแพทย์ประจำโรงพยาบาลแมว PURRfect Cat Hospital
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – แมวทองแดง ภาวะอัณฑะทองแดงในแมว คืออะไร
