เจ้าของแมวหลายคนอาจเคยพบเจอพฤติกรรม แมวนวด ตามร่างกายของเรา หรือสิ่งของนุ่ม ๆ และแน่นอน หลายท่านอาจสงสัยว่า ทำไมน้องแมวของเราจึงแสดงพฤติกรรมนี้
แมวนวด หรือ Kneading คือ พฤติกรรมการขยุ้มอุ้งเท้าสลับซ้ายขวาลงบนร่างกายของมนุษย์ สัตว์ หรือสิ่งของนุ่ม ๆ เช่น หมอน ผ้าห่ม และตุ๊กตาผ้า เป็นต้น บางครั้ง แมวจะหุบกางเล็บด้วย
ในแมวบางตัว เจ้าของอาจได้ยินเสียงเพอร์ (purring) และน้องแมวมีน้ำลายไหลหยดเล็กน้อย ในขณะที่น้องกำลังย่ำเท้าไปบนสิ่งนั้น เจ้าของบางท่านเรียกพฤติกรรมการนวดของแมวว่า การทำบิสกิต (making biscuits) เนื่องจากท่าทางการนวดของแมวคล้ายกับท่าทางการนวดแป้งทำบิสกิตนั่นเอง
ในความเป็นจริงแล้ว พฤติกรรมนี้เป็นพฤติกรรมที่ติดตัวลูกแมวมาตั้งแต่เกิด เมื่อลูกแมวดูดนมจากเต้านมของแม่ ลูกแมวจะใช้อุ้งเท้าหน้าทั้ง 2 ขาง นวดเต้านมของแมว เพื่อกระตุ้นให้น้ำนมไหล ในขณะเดียวกัน เมื่อแม่แมวถูกกระตุ้นด้วยการนวดที่เต้านม สมองจะหลั่งฮอร์โมนที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการหลั่งน้ำนมออกมาด้วย
จนกระทั่งลูกแมวโตขึ้น พฤติกรรมการนวดลักษณะนี้จึงติดตัวมาด้วย ในขณะที่ แมวบางจะไม่พบพฤติกรรมนี้ หรือค่อย ๆ ลดหายไป ดังนั้น แมวที่ยังคุ้นชินกับพฤติกรรมการนวด จึงไปแสดงออกกับเจ้าของ ด้วยการนวดตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย แสดงออกกับแมวด้วยกันเอง หรือไปนวดกับสิ่งของ และวัตถุที่มีสัมผัสนุ่มนวล
ในทางความรู้สึก การแสดงออกด้วยการนวดของแมว นักพฤติกรรมสัตว์เลี้ยงมองว่า เป็นกลไกหนึ่งในการแสดงออกเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างแมวและเจ้าของ เมื่อแมวกำลังนวดให้ตามร่างกายของเรา นั่นหมายถึง ความรู้สึกมั่นคง และปลอดภัย เมื่อได้อยู่ใกล้ชิดกับเรา คล้ายกับอยู่กับแม่แมวในช่วงวัยแรกเกิด
ในบางทฤษฎี ได้เสนอว่า การนวดของแมวยังเป็นส่วนหนึ่งของการแสดงความเป็นเจ้าของ และการวางอาณาเขต เนื่องจากบริเวณอุ้งเท้าของแมวมีต่อมกลิ่นฟีโรโมน เมื่อแมวขยุ้มอุ้งเท้าลงบนตัวคน หรือสิ่งของจะทำให้กลิ่นฟีโรโมนติดอยู่บนสิ่งนั้น ซึ่งเป็นการสื่อสารโดยใช้กลิ่นรูปแบบหนึ่งของแมว
นอกเหนือจากทฤษฎีข้างต้น นักพฤติกรรมสัตว์เลี้ยงยังพบว่า แมวอาจจะแสดงพฤติกรรมการนวดบนบริเวณที่นอน เพื่อเตรียมที่นอนให้รู้สึกปลอดภัยด้วย
ปัจจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการนวดของแมว พบว่า แมวเพศเมียที่กำลังเข้าสู่ช่วงผสมพันธุ์จะแสดงพฤติกรรมการเป็นสัด โดยเป็นการเชื้อเชิญแมวเพศผู้ แมวตัวเมียจึงอาจจะนวดลงบนสิ่งของ หรือทำท่านวดในอากาศก็ได้
นอกจากนี้ พฤติกรรมการนวดของแมวอาจแสดงออกเพื่อเป็นารเรียกร้องความสนใจจากเจ้าจองได้ด้วยเช่นกัน เช่น แมวเดินไปหรือเท้าบนคอมพิวเตอร์ หรือสิ่งของที่มนุษย์กำลังใช้งานอยู่ เพื่อให้มนุษย์ละความสนใสจากสิ่งนั้น และหันมาให้ความสนใจกับแมวแทน แมวจึงเกิดการเรียนรู้ในการแสดงออกพฤติกรรมนี้ เพื่อเรียกร้องความสนใจจากเราได้
เราต้องกังวลกับพฤติกรรมการนวดของแมว หรือไม่?
จากสาเหตุต่าง ๆ ที่ได้อธิบายไปแล้ว มีความเป็นไปได้ว่า ปัญหาสุขภาพบางอย่างอาจเกี่ยวข้องกับการแสดงพฤติกรรมการนวด เช่น ถ้าแมวแสดงการนวดบ่อยครั้งมากกว่าปกติ อาจบ่งบอกถึงความรู้สึกไม่สบายตัว หรือมีความกังวลได้ ซึ่งในขณะที่แมวนวด ร่างกายจะหลั่งสารโดปามีน ช่วยทำให้แมวรู้สึกดี และช่วยลดความเจ็บปวดในร่างกาย
ส่วนอีกหนึ่งสาเหตุคือ แมวอาจแสดงพฤติกรรมการนวด เพราะช่วยยืดคลายความตึงของกล้ามเนื้อ ซึ่งอาจเกิดจากความเจ็บปวด อย่างอาการข้ออักเสบ ซึ่งหากมีการแสดงพฤติกรรมการนวดที่มากเกินปกติจนผิดสังเกต ร่วมกับอาจมีพฤติกรรมอื่น ๆ ทางร่างกายที่ผิดปกติ แนะนำให้เจ้าของรับคำปรึกษาจากสัตวแพทย์ เพื่อวิเคราะห์สาเหตุต่อไป
บทความโดย
สพ.ญ.ปิยวรรณ ภู่ระหงษ์ สัตวแพทย์ประจำโรงพยาบาลแมว PURRfect Cat Hospital
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – แมวชอบข่วนโซฟา ปรับพฤติกรรมอย่างไร
