10 คำแนะนำสำหรับ ผู้เลี้ยงสุนัขมือใหม่ ที่ไม่ได้แค่อยาก “มีสุนัข” แต่ตั้งใจจะ “ใช้ชีวิตร่วมกันกับสุนัข”
สำหรับ ผู้เลี้ยงสุนัขมือใหม่ หรือผู้ที่กำลังตัดสินใจจะรับสุนัขเข้ามาเป็นหนึ่งในสมาชิกของครอบครัว การพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ อย่างรอบด้าน จะช่วยให้เรามอบชีวิตที่มีคุณภาพให้กับพวกเขาได้ตลอดชีวิต เรามาลองพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ไปพร้อมกันนะครับ
1. ผู้เลี้ยงสุนัขมือใหม่ ควรเริ่มต้นด้วย “ความพร้อมของใจ” ไม่ใช่แค่ “ความพร้อมของบ้าน”
ก่อนจะเลี้ยงหมา ลองถามตัวเองด้วยคำถามเหล่านี้อย่างตรงไปตรงมา
- ถ้ามีงานด่วน หรือต้องออกต่างจังหวัด คุณมีแผนสำรองให้หมาไหม?
- ถ้าหมาป่วยตอนกลางดึก คุณกล้าพาไปคลินิกฉุกเฉินไหม?
- ถ้าเราต้องฝึกพวกเขาเป็นเวลาหลายเดือนจนกว่าพวกเขาจะเชื่อฟัง คุณจะยังรักเขาอยู่ไหม?
เพราะหมาไม่ใช่ของเล่นที่คืนให้ฟาร์มได้ ถ้าเลี้ยงแล้ว “ไม่เวิร์ก” เขาคือชีวิตที่ผูกพันกับเราในแบบที่เขาไม่มีทางเลือก
2. เลือกหมาที่ “เข้ากับเรา” ไม่ใช่แค่ “เราชอบ”
อย่าเลือกหมาจากแค่รูปร่างหน้าตา หรือเพราะเขากำลังดัง หรืออยู่ในกระแส แต่สิ่งที่ควรพิจารณาร่วมด้วย คือ
- ขนาดตัว : พื้นที่บ้านพอไหม คุณรับมือเวลาหมาวิ่งชน ได้หรือไม่
- ระดับพลังงาน : ถ้าคุณไม่ชอบออกกำลังกาย อย่าเลือกหมาที่ต้องวิ่งวันละ 10 กิโลเมตร
- ความต้องการดูแล : ขนยาวไหม? ต้องแปรงขนทุกวันหรือเปล่า? หมาเฝ้าบ้านได้ไหม?
คำแนะนำ : ถ้าคุณยังไม่แน่ใจ ลองไปเดินเล่นที่ศูนย์พักพิงสัตว์ หรือลองเจอหมาหลายพันธุ์ตัวจริงก่อนตัดสินใจ
3. วันแรกของหมา ไม่ใช่วันแห่งความน่ารัก แต่คือวันของความกลัว
หมาเปลี่ยนที่นอน เปลี่ยนคนดูแล เปลี่ยนเสียงรอบตัว ทั้งหมดนี้คือ “ความเครียด” ที่เขาไม่มีทางเข้าใจได้ในวันเดียว
สิ่งที่ควรทำ :
- จัดมุมสงบในบ้านให้พวกเขาหลบซ่อนได้
- อย่าเรียกชื่อบ่อย หรือเล่นแรง ๆ ในวันแรก
- อยู่ใกล้ ๆ โดยไม่บุกรุกพื้นที่ส่วนตัวเขา
ให้พวกเขารับรู้ว่า “คุณคือเจ้าของพื้นที่นี้” แต่ไม่ใช่ “ผู้ควบคุมทุกอย่าง” จำไว้เสมอว่า การปรับตัวของหมาไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นเพียวชั่วข้ามคืน
ลองใช้หลัก 3-3-3 ที่บ้านส่ายหางของผู้เขียนยึดไว้เสมอ :
- 3 วันแรก: เขาจะยังสับสน ไม่รู้ว่าอะไรปลอดภัยหรือไม่
- 3 สัปดาห์แรก: เขาเริ่มเรียนรู้กฎบ้าน จังหวะชีวิต และพอเดาใจคุณได้บ้าง
- 3 เดือนแรก: ความไว้ใจจะเริ่มก่อตัว เขาเริ่มเปิดใจ และมองคุณเป็น “บ้านของเขาจริง ๆ”
4. ผู้เลี้ยงสุนัขมือใหม่ ควรเข้าใจว่าหมาแต่ละตัวมีจังหวะชีวิตของตัวเอง
บางตัวเรียนรู้เร็ว บางตัวขี้กลัว บางตัวต้องใช้เวลา 3 เดือนถึงจะกล้าหายใจลึก ๆ อย่าเทียบหมาของคุณกับหมาบ้านอื่น
แต่ให้เทียบกับเขาเมื่อวาน แล้วพาเขาเติบโตวันละนิดก็พอ
5. อาหาร ไม่ใช่แค่เรื่องอิ่ม แต่คือฐานของสุขภาพแข็งแรงทั้งชีวิต
- เลือกอาหารตามช่วงวัย และกิจกรรม
- อย่าหลงเชื่อคำว่า “ของดี” โดยไม่ดูส่วนผสม
- เปลี่ยนอาหารต้องค่อยเป็นค่อยไป ผสมอาหารเก่ากับใหม่อย่างน้อย 5–7 วัน
- ให้ขนมได้ แต่ต้องไม่มากไป เพราะอาจทำให้ขาดสารอาหารหลัก
- น้ำดื่มต้องสะอาด เปลี่ยนใหม่ทุกวัน
อย่าคิดว่า “หมากินได้ทุกอย่าง” — เพราะไม่จริงเลย
6. พื้นที่อยู่ = พื้นที่ใจ
บ้านของหมาไม่ใช่กรง แต่คือ “ที่ที่เขารู้สึกปลอดภัย”
- อย่าขังเขาในพื้นที่แคบตลอดเวลา ยกเว้นช่วงฝึกพื้นฐาน
- ให้มีมุมหลบ ความสงบ หรือที่ซ่อนในวันที่เขากลัวฟ้าร้อง
- ทำให้บ้านมี “จังหวะชีวิต” ที่เขาเดาได้ เช่น เวลากิน เวลานอน เวลาเล่น
น้องหมาจะรู้สึกปลอดภัย เมื่อพวกเขาคาดเดาได้ว่า ชีวิตวันพรุ่งนี้จะไม่มีเรื่องเลวร้ายเกิดขึ้น
7. สิ่งที่ควรทำ (Do) และไม่ควรทำ (Don’t)
สิ่งที่ควรทำ (Do) :
- ฝึกวันละนิด แต่ฝึกทุกวัน
- ใช้เสียงมั่นคงและใจเย็น
- ให้รางวัลในจังหวะที่ถูก ไม่ใช่หลังจากผ่านไปนาน
ไม่ควรทำ Don’t :
- อย่าตีหมาเพื่อให้เขาเชื่อฟัง
- อย่าให้คำสั่งยาว ๆ ที่เขาฟังไม่ออก
- อย่าเอาความหงุดหงิดของเราไปลงกับหมา
8. ทัศนคติของเจ้าของ สำคัญกว่าทักษะการฝึกใด ๆ
หมาไม่ได้ต้องการเจ้าของที่เก่ง เขาต้องการเจ้าของที่ “ไม่ยอมแพ้กับเขา” หมาหลายตัวไม่เคยได้รับโอกาสจะเป็น “หมาที่ดี” เพราะเจ้าของหมดความอดทนเร็วเกินไป
9. สุขภาพ: วางแผนไว้ก่อน ไม่ใช่รอวันเจ็บป่วย
ก่อนรับหมาเข้าบ้าน :
- หาคลินิกสัตวแพทย์ใกล้บ้าน และบันทึกเบอร์โทรศัพท์ไว้ในกรณีฉุกเฉิน
- ถามเวลาทำการ ช่องทางฉุกเฉิน และชื่อหมอที่ไว้ใจได้
หลังจากรับเข้าบ้าน :
- พาไปตรวจสุขภาพเบื้องต้น
- ฉีดวัคซีนพื้นฐานให้ครบ
- ถ่ายพยาธิ และเริ่มโปรแกรมกันเห็บหมัดตามคำแนะนำ
- สังเกตพฤติกรรมผิดปกติ เช่น ซึม ขาเจ็บ กลั้นฉี่ไม่ได้
เพราะหมา “พูดไม่ได้” เจ้าของต้องเป็นตา มือ หู และหัวใจให้เขา
10. สิ่งเล็ก ๆ ที่เปลี่ยนโลกของหมาได้
- เรียกชื่อเขาด้วยน้ำเสียงที่มีความหมาย ไม่ใช่แค่คำสั่ง
- พูดกับเขา แม้เขาไม่ตอบ
- อยู่ข้างเขาในวันที่เขาสั่นกลัว
- ยอมลุกจากเตียงไปเปิดประตูให้หมาเข้ามานอนข้าง ๆ ในคืนฝนตก
เพราะวันหนึ่ง… ที่คุณต้องลุกขึ้นมาโดยไม่มีเสียงเท้าเล็ก ๆ เดินตาม คุณจะรู้ว่า การมีหมาสักตัว คือสิ่งเล็ก ๆ ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในชีวิต
บทสรุป สำหรับ ผู้เลี้ยงสุนัขมือใหม่
หมาไม่ใช่สัตว์ที่เราเลี้ยงไว้เฉย ๆ แต่คือเพื่อนที่เราต้องเรียนรู้ที่จะฟัง แม้เขาพูดไม่ได้ และต้องเรียนรู้จะรัก แม้บางวันเขาจะน่ารำคาญ เพราะถ้าเราทำได้…เขาจะรักเราแบบไม่มีข้อแม้ไปตลอดชีวิต
บทความโดย
คุณภาณุ ศีรรัตนประภาส ผู้ก่อตั้งเพจส่ายหาง The Happy Tails
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – บุคลิกภาพของสุนัข มีแบบใดบ้าง
