การเลี้ยงแมวของคนญี่ปุ่น มีแนวโน้มที่ทาสแมวจะยอมจ่ายเพื่อการดูแลแมว และบริการเกี่ยวกับแมว สูงขึ้น และเป็นหนึ่งในปัจจัยกระตุ้นตลาดสัตว์เลี้ยงของญี่ปุ่นให้เติบโต
การเลี้ยงแมวของคนญี่ปุ่น ผลักดันให้เกิดกระแส “nekonomics” หรือ “catnomics” ซึ่งนักเศรษฐศาสตร์คาดว่า ธุรกิจสัตว์เลี้ยงในญี่ปุ่นอาจมีมูลค่าสูงถึง 653,000 ล้านบาทในปี 2025
ศาสตราจารย์กิตติคุณคัตสึฮีโระ มิยาโมโตะ มหาวิทยาลัยคันไซ ประเมินตัวเลขดังกล่าวไว้ล่วงหน้าก่อนวันที่ 22 กุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นวันแมวแห่งชาติ ของประเทศญี่ปุ่น เนื่องจากวันที่ “22-2” ในภาษาญี่ปุ่นนั้นออกเสียงคล้าย “เนีย เนีย เนีย” (เทียบกับเสียงร้อง “เหมียว เหมียว เหมียว” ของแมว)
มูลค่าทางเศรษฐกิจที่เกิดจากการทุ่มค่าใช้จ่ายเพื่อแมวของชาวญี่ปุ่นใกล้เคียงกับมูลค่าทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจริงในช่วงการแข่งขันโอลิมปิก ที่เมืองโตเกียว เมื่อปี 2020
สมาคมอาหารสัตว์แห่งประเทศญี่ปุ่นรายงานว่า ในปี 2023 เจ้าของแมวชาวญี่ปุ่น มีค่าใช้จ่ายในเกี่ยวกับอาหารแมว 1 ตัว เฉลี่ย 2,480 บาท ต่อเดือน และในปี 2024 ค่าใช้จ่ายในหมวดอาหารแมวของชาวญี่ปุ่น เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.6 และถ้าหากอัตราการเพิ่มขึ้นในระดับเดียวกันนี้ การคาดการณ์มูลค่าในปี 2025 อาจจะอยู่ที่ 32,000 บาท ต่อเดือน ต่อแมว 1 ตัว
โดยปัจจจัยหลักที่หนุนให้ตลาดอาหารแมวเติบโตสูงขึ้นในประเทศญี่ปุ่น คือ พฤติกรรมการเลี้ยงแมวของคนญี่ปุ่น ที่เจ้าของแสดงความเอาใจใส่แมวอย่างดีที่สุด เช่น การพาน้องแมวออกไปเที่ยวนอกบ้าน พร้อมจ่ายค่าบริการสำหรับแมว และค่าดูแลพื้นฐานด้านสุนขภาพ เป็นต้น แม้ว่าญี่ปุ่นกำลังเผชิญสถานการณ์ค่าครองชีพสูงขึ้นก็ตาม
ตัวเลขของทาสแมวชาวญี่ปุ่นที่ยอมจ่ายเพื่อแมวจะยิ่งสูงขึ้น โดยเฉพาะ เจ้าของแมวที่ซื้อแมวจากผู้เพาะพันธุ์ เมื่อคำนวนค่าใช้จ่ายสำหรับทาสแมวมือใหม่ที่รวม ค่าตัวน้องแมว ค่าอุปกรณ์พื้นฐานในชีวิตประจำวันของแมว ค่าอาหาร และค่าธรรมเนียมอื่น ๆ เจ้าของน้องแมวใหม่จะมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ย 60,700 ต่อแมว 1 ตัว
จากข้อมูลของสมาคมอาหารสัตว์แห่งประเทศญี่ปุ่น พบว่าในปี 2024 มีปแมวในการดูแลของชาวญี่ปุ่นประมาณ 9.16 ล้านตัว ในจำนวนนี้มีแมวตัวใหม่ที่ชาวญี่ปุ่นเพิ่งรับมาเลี้ยง ประมาณ 359,000 ตัว เมื่อคำนวนค่าดูแลสำหรับการเลี้ยงแมวตัวใหม่ และแมวที่มีเจ้าของอยู่แล้ว พบว่า การเลี้ยงแมวของคนญี่ปุ่นอาจสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจโดยตรง ประมาณ 30,000 ล้านบาท
นอกจากค่าใช้จ่ายในการดูแลน้องแมวแล้ว ทาสแมวชาวญี่ปุ่นยังบริโภคสินค้าต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับแมวด้วย เช่น รายการโทรทัศน์ที่เกี่ยวกับแมว สินค้ารูปแบบ และคาเฟ่แมว ซึ่งประเมินการบริโภคได้ประมาณ 236 ล้านบาท ในขณะที่ การจับจ่ายเพื่อการท่องเที่ยวเยี่ยมชมสถานที่ที่มีแมวในญี่ปุ่น มีมูลค่าประมาณ 337 ล้านบาท
ทำไมคนญี่ปุ่นคลั่งแมวจนยอมจ่ายมากขนาดนี้
จากรายงานการสำรวจพฤติกรรมของทาสแมวชาวญี่ปุ่น พบว่า คนญี่ปุ่นตกหลุมรักนิสัยของแมว หรือ “สึนเดเระ” (Tsundere) หมายถึง ลักษณะภายนอกของแมวที่ดูเหมือนเย็นชา แต่แท้จริงแล้วมีความอ่อนโยนอยู่ภายใน
ในขณะเดียวกัน ชาวญี่ปุ่นรู้ว่าตัวเองกำลังเป็น “ผู้ให้” เมื่อได้เลี้ยงแมว ซึ่งตรงกับลักษณะนิสัยพื้นฐานของคนญี่ปุ่นส่วนใหญ่ ที่มีนิสัยชอบแบ่งปัน และยื่นความช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อมีโอกาส ดังนั้น เมื่อดูแลแมวจึงเกิดความรู้สึกดี ๆ จากการได้มอบการปรนนิบัติให้กับแมว
นอกจากนี้ ในความเชื่อของญี่ปุ่น แมวยังเป็นสัตว์นำโชค ซึ่งสะท้อนผ่านวัฒนธรรมของชาวญี่ปุ่น ที่มีรูปปั้นแมวในหลาย ๆ เมือง และตุ๊กตาแมวกวักนำโชค หรือ Maneki Neko
มิยาโมโตะกล่าวทิ้งท้ายว่า “ความน่ารักของแมวมีส่วนกระตุ้นเศรษฐกิจของญี่ปุ่นอย่างมาก” เนื่องจาก สร้างมูลค่าทางการตลาดได้สูงมาก
ข้อมูลอ้างอิง
The Mainichi – Impact of Japan’s ‘catnomics’ in 2025 estimated to approach level of Tokyo Olympics
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – การศึกษาพบว่า แมวมีความสามารถในการเชื่อมโยงคำศัพท์ได้ดีกว่าเด็กทารก
