หลายครั้งที่มีโอกาสไปถ่ายสวนสวย ๆ เรามักพบเสมอว่าเจ้าของสวนเหล่านี้ชอบเลี้ยงสัตว์ ไม่ว่าจะเป็น สุนัข แมว กระต่าย ปลา นก หรือสัตว์ชนิดอื่น ๆ แต่สิ่งที่มาคู่กันกับ สัตว์เลี้ยง หลายชนิดก็คือนิสัยซุกซนจนอาจทำให้ต้นไม้เสียหายได้ การอยู่ร่วมกันของสัตว์เลี้ยงตัวโปรดกับการมีสวนสวย ๆ เจ้าของต้องเข้าใจในพฤติกรรมของสัตว์เลี้ยงและมีการจัดสวนให้สอดคล้องกัน เราจึงรวบรวมเกร็ดความรู้ง่าย ๆ สำหรับคนรักสัตว์และคนรักสวน โดยเฉพาะแมวและสุนัข ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงยอดนิยม ให้ลองนำไปใช้กันดู เพื่อให้สวนของคุณเต็มไปด้วยชีวิตชีวาและอยู่ร่วมกับเจ้าตัวน้อยอย่างมีความสุขค่ะ
ข้อคิดการจัดพื้นที่ในสวนทั่วไป
- สวนที่มีสัตว์เลี้ยงเข้าไปใช้งานควรหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีให้มากที่สุดทั้งสารที่ฉีดพ่นบนใบ ฝังลงดิน และใส่ในบ่อน้ำต่างๆ เพราะอาจเป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงได้
- หลีกเลี่ยงการปลูกต้นไม้อันตรายต่าง ๆทั้งไม้ที่มีหนามแหลมคม เช่น โป๊ยเซียนสลัดได แคคตัส อากาเว่ หรืออาจปลูกพืชเหล่านี้ในบริเวณที่ไม่ต้องการให้สัตว์เลี้ยงเข้าไปคุ้ยแปลงต้นไม้แต่อย่าลืมว่าสัตว์บางชนิดมีความซุกซนจนอาจเผลอวิ่งเข้าไปและเกี่ยวกับหนามจนบาดเจ็บได้ จึงไม่ควรเลือกชนิดที่มีหนามยาวแหลมคมมากนัก รวมทั้งกลุ่มต้นไม้ที่มียางและไม้ที่มีพิษ ซึ่งสัตว์เลี้ยงอาจเผลอกัดกินจนเป็นอันตราย เช่น มะม่วงหิมพานต์ ยี่โถ รำเพย ไฟเดือนห้า รัก
- ควรใช้วัสดุปูพื้นสวนที่ไม่ลื่น หลีกเลี่ยงการปูอิฐมอญในบริเวณที่ร่ม เพราะอาจเกิดตะไคร่จับได้ง่าย รวมทั้งไม่ควรใช้วัสดุที่มีมุมแหลมคม เช่น หินเกล็ด หินคลุกก่อสร้างแผ่นหินบางชนิด เพราะอาจบาดเท้าสัตว์เลี้ยงได้
- หากมีพื้นที่กว้างขวางพอ ควรแบ่งโซนให้สัตว์เลี้ยง เพื่อลดปัญหาการเผชิญหน้ากับคนแปลกหน้า (เว้นแต่ว่าจะเลี้ยงไว้เพื่อระวังภัย) หรือเมื่อมีกิจกรรมในบ้านและไม่ต้องการให้สัตว์เข้าร่วม การกั้นพื้นที่สำหรับสัตว์ได้พักผ่อนอย่างสบายในช่วงที่มีแขกมาเยี่ยมเยียนก็ช่วยให้สบายใจทั้งสองฝ่าย นอกจากนี้ในกรณีที่มีการก่อสร้างหรือใช้สารเคมีในบริเวณอื่นของบ้าน ก็มั่นใจได้ว่าสัตว์เลี้ยงของเราจะปลอดภัยแน่นอน
- ไม่จำเป็นต้องเคร่งเครียดว่าสวนของเราจะต้องสวยเนี้ยบตลอดเวลา ร่องรอยจากการขุดกัด แทะ ล้วนเป็นเสน่ห์ที่สร้างชีวิตชีวาให้บ้าน ทั้งยังทำให้เรามีความเข้าใจในธรรมชาติของสัตว์เลี้ยงมากยิ่งขึ้น
- ระวังไม่ให้สัตว์เลี้ยงเข้าไปในบริเวณที่มีรังของสัตว์มีพิษต่าง ๆ เช่น ต่อ ผึ้ง แตนควรกำจัดรังตั้งแต่ยังมีขนาดเล็ก รวมทั้งรังที่ตั้งอยู่ในบริเวณเสี่ยง เช่น ใกล้ตัวบ้าน ทางเดิน กิ่งไม้ที่แมวปีนถึง รวมทั้งกิ่งที่หักเปราะได้
ข้อคิดในสวนสำหรับคนรักแมว
- ในกรณีที่ไม่สามารถทำรั้วกั้นแมวได้ตลอดแนว อาจจัดพื้นที่เพียงบางส่วนให้เป็นเขตสำหรับแมวโดยเฉพาะ บ้านในต่างประเทศนิยมจัดพื้นที่สวนเล็กๆ ด้านใดด้านหนึ่งแล้วปิดล้อมให้เป็นสวนสำหรับแมว โดยจำกัดให้แมวออกจากตัวบ้านเฉพาะทางที่จะเชื่อมต่อมายังสวนนี้เท่านั้น
- พฤติกรรมหนึ่งของแมวคือชอบแทะเล็มหญ้า เชื่อว่าหญ้าช่วยปรับระบบการย่อยอาหารและมีสารอาหารบางอย่างที่มีประโยชน์ ดังนั้นควรหาหญ้าชนิดที่แมวชอบมาปลูก เช่น หญ้าใบไผ่ หญ้าแพรก หญ้าแห้วหมู ข้าวต้นอ่อน ไผ่ต้นเล็กๆนิ่มๆ หากไม่มีพื้นที่อาจปลูกลงกระถางหรือกระบะก็ได้ หรือหลายคนอาจเคยรู้จักต้นไม้ที่ชื่อ “แคทนิป” (Catnip) ที่เรียกกันว่า “กัญชาแมว” ซึ่งเป็นพืชที่แมวชื่นชอบ ส่งผลคล้ายยากล่อมประสาท ทำให้แมวเคลิ้มและมีความสุข แต่ไม่มีอันตรายต่อระบบความจำและประสาทของแมวอย่างถาวร
- แมวมักขับถ่ายและขุดกลบมูลในสวนทำให้สนามหญ้าเสียหาย แนะนำให้รีบหาน้ำสะอาดมาล้างกลิ่นออกและราดน้ำส้มสายชูทับ เพื่อป้องกันการกลับมาใช้สถานที่ซ้ำ ส่วนวิธีแก้ไขคือจัดที่ทางให้เหมาะสมสำหรับการขับถ่ายของแมว หามุมเล็กๆรองพื้นกรวดหรือเศษอิฐหัก แล้วเททรายหนาประมาณ 4 - 5 นิ้ว (แมวชอบทรายหยาบแห้ง) อย่าให้มีน้ำขังจนเปียกแฉะ หรือจะก่อกระบะ หาภาชนะ เช่น ลังไม้ กะละมังเจาะรู ตะกร้า มาใส่ทรายไว้ก็ได้ แต่ต้องหมั่นดูแลความสะอาดไม่ให้หมักหมมเพราะสุขาของแมวต้องสะอาด แห้ง และง่ายต่อการขุดกลบ หากไม่เป็นไปตามนี้ แมวย่อมไม่ใช้งานสุขาที่คุณสร้างไว้แน่นอน และหากพบว่าแมวชอบขุดคุ้ยดินในกระถางเพื่อใช้เป็นสุขา ให้หากระดาษฟอยล์มาคลุมดินไว้ระยะหนึ่งหรือโรยกรวดปิดทับ
- วางน้ำสะอาดไว้ในสวนสำหรับให้แมวดื่มกิน อ่างน้ำผุดหรืออ่างน้ำที่วางลดหลั่น มีน้ำไหลเวียนเบาๆ ก็ช่วยดึงดูดความสนใจจากแมวได้ไม่น้อย เพราะแมวหลายตัวชอบดื่มน้ำไหลมากกว่าน้ำที่วางนิ่งในชาม แต่หากแมวชอบดื่มน้ำจากอ่างบัว คุณไม่ควรใส่ปุ๋ยหรือสารเคมี เพื่อความปลอดภัยของแมว
- หาของตกแต่งสวนที่มีความเคลื่อนไหว เช่น กังหันลมเล็กๆ ระหัดวิดน้ำ ธงทิวสวยๆ เพื่อสร้างความสนใจให้แมว
- หากในสวนมีพื้นที่กว้างขวางพอ ควรปลูกต้นไม้ที่มีกิ่งก้านแผ่กว้าง และลำต้นไม่สูงจนเกินไปเพื่อให้แมวปีนขึ้นได้สะดวก จะช่วยให้น้องแมวของเราได้ออกกำลัง ผ่อนอารมณ์ ใช้เป็นที่นอนกลางวัน รวมทั้งซุ่มสังเกตการณ์ นอกจากนี้ต้นไม้ที่มีผิวลำต้นขรุขระยังเป็นที่ลับเล็บชั้นดีของแมวได้ เช่น ปีบ เสลา สะเดา แต่อย่างไรก็ตาม สำหรับต้นไม้ที่มีความสูงมากๆ อาจเกิดปัญหาแมวปีนขึ้นไปแล้วลงไม่ได้ แก้ไขโดยติดแผ่นสังกะสีบนลำต้นในตำแหน่งที่แมวกระโจนเกาะได้ เพื่อป้องกันแมวปีนขึ้นไป
- สัตว์นักล่าอย่างแมวอาจเป็นอันตรายต่อสัตว์เล็ก ๆ ชนิดอื่นที่คุณเลี้ยงไว้ในบ้าน เช่น นก กระรอก เจ้าของจึงควรป้องกันไม่ให้แมวเข้าถึงกรงหรือพื้นที่ของสัตว์เหล่านี้ได้ง่าย นอกจากนี้ควรเลือกกรงที่มีความแข็งแรงพอและมีกลไกประตูที่ซับซ้อนกว่าที่แมวจะเปิดได้ สำหรับบ่อเลี้ยงปลาก็ควรลดระดับน้ำให้ต่ำกว่าขอบบ่อประมาณ 25 เซนติเมตร เพื่อป้องกันแมวเอื้อมถึง
- แมวเป็นสัตว์ที่ชอบปีนป่าย จึงจำเป็นต้องออกแบบรั้วบ้านให้สามารถป้องกันการหลบหนีของแมว อาจต่อรั้วสูงขึ้นไปด้วยตะแกรงเหล็ก และจบส่วนด้านบนโดยงอโครงและตะแกรงเข้ามาด้านในประมาณ 60 เซนติเมตร เพื่อป้องกันไม่ให้แมวกระโจนออกด้านนอก ปลูกไม้เลื้อยดอกสวยเพิ่มเติมบนรั้วก็ทำให้ส่วนที่ต่อเติมขึ้นมาดูไม่แข็งเกินไป