ใช้แสงเลเซอร์เล่นกับแมว ได้หรือไม่ ?

เจ้าของแมวหลายท่านอาจจะเคย ใช้แสงเลเซอร์เล่นกับแมว เพื่อกระตุ้นให้แมววิ่งไล่ และพยายามจับแสงให้ได้ แต่ทราบหรือไม่ว่า การเล่นกับแมวด้วยแสงเลเซอร์อย่างผิดวิธี อาจทำให้เกิดผลเสียมากกว่าผลดี

ใช้แสงเลเซอร์เล่นกับแมวต้องเข้าใจธรรมชาติของแมว

โดยทั่วไป การเล่นของแมวมักเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการล่า ซึ่งประกอบไปด้วยชุดพฤติกรรมต่าง ๆ ได้แก่ การเฝ้ามองเหยี่อ สะกดรอยตาม ไล่ล่า จับตะปบ และกินเหยี่อ เพราะฉะนั้น การเล่นกับแมวให้ตอบสนองความต้องการตามธรรมชาติ คือการเล่นที่ตอบสนองพฤติกรรมเหล่านี้ได้อย่างครบถ้วน แล้วการ ใช้แสงเลเซอร์เล่นกับแมว ล่ะ ตอบสนองพฤติกรรมการล่าของแมว หรือไม่

หากเรากลับมาพิจารณาลักษณะการใช้แสงเลเซอร์เล่นกับแมว จะพบว่า การเล่นกับแมวด้วยแสงเลเซอร์ สามารถกระตุ้นพฤติกรรมบางอย่างในกระบวนการล่าได้ คือ การจ้องเฝ้ามอง การสะกดรอยตาม การไล่ล่า

ในขณะเดียวกัน อีกสองพฤติกรรมที่เหลือ คือการจับ และกินเหยื่อ จะไม่เกิดขึ้นในกรณีของการเล่นด้วยแสงเลเซอร์ ดังนั้น การใช้แสงเลเซอร์เล่นกับแมวจึงมีโอกาสที่จะทำให้แมวเกิดความสับสน โดยเฉพาะในแมวที่มีแนวโน้มเกิดความเครียดได้ง่าย เพราะไม่ว่าจะพยายามเท่าไรก็ไม่สามารถจับแสงลเซอร์ได้เลย

นั่นหมายความว่า แมวไม่มีโอกาสแสดงพฤติกรรมการจับตะปบเหยื่อที่ประสบความสำเร็จ และไม่ได้มีพฤติกรรมการกินเหยื่อเกิดขึ้น ซึ่งถ้าหากเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้นบ่อย ๆ ก็จะทำให้แมวเกิดความเครียดในระดับที่เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งจะส่งผลโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตของสัตว์ และอาจทำให้เกิดเป็นปัญหาทางด้านพฤติกรรมได้ด้วยเช่นกัน

ถ้าอยากเล่นกับแมวด้วยแสงเลเซอร์ ต้องเล่นอย่างไร

จากผลการศึกษาวิจัยที่ผ่านมา พบว่า ความสัมพันธ์ระหว่างการเล่นกับแมวด้วยแสงเลเซอร์กับการเกิดพฤติกรรมทำซ้ำ มีความเกี่ยวข้องกับภาวะ OCD/CD หรือ Obsessive Compulsive Disorder / Compulsive Disorder (ในสัตว์มักใช้คำว่า CD หรือ Compulsive Disorder มากกว่า เพราะเราไม่สามารถจะรู้ได้ว่าสัตว์มีความรู้สึกหมกมุ่นด้วย หรือไม่)

อย่างไรก็ตาม เจ้าของส่วนใหญ่มากกว่าครึ่งหนึ่งของการศึกษานี้ใช้เลเซอร์เล่นกับแมว และจบลงด้วยการที่แมวไม่สามารถจับอะไรได้เลยในท้ายที่สุด (Kogan & Grigg, 2021)

ถึงแม้ว่าจะมีรายงานถึงความสัมพันธ์ระหว่างการเล่นกับแมวด้วยแสงเลเซอร์ และภาวะย้ำทำ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า เราจะห้ามใช้เลเซอร์เล่นกับแมวอย่างเด็ดขาด

ในความเป็นจริง การเล่นกับแมวด้วยแสงเลเซอร์เป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยกระตุ้นการมองเห็น กระตุ้นจิตใจของแมว ทำให้แมวได้มีการเคลื่อนไหวร่างกาย และยังช่วยกระตุ้นพฤติกรรมการล่าได้เป็นอย่างดี เพียงแต่การใช้จะต้องใช้อย่างถูกวิธีครับ โดยทำตามขั้นตอนเหล่านี้

• หลีกเลี่ยงการยิงแสงเลเซอร์ไปที่ตาของแมวโดยตรง
• เล่นเป็นระยะเวลาสั้น ๆ และหากเล่นก่อนถึงเวลากินอาหารของแมวได้จะยิ่งเป็นการตอบสนองความต้องการในการแสดงพฤติกรรมปกติของแมว
• ควรจบการเล่นแต่ละครั้ง โดยยิงแสงเลเซอร์ไปที่ของเล่นชิ้นเล็ก ๆ หรือวัตถุที่แมวสามารถจับตะปบได้จริง (วัตถุดังกล่าวจะต้องปลอดภัยสำหรับแมว) และหากมีขนมซ่อนอยู่ในของเล่นหรือวัตถุดังกล่าว หรือเจ้าของให้ขนมหลังจากที่ตะปบของเล่นแล้วก็จะเป็นการทำให้แมวสามารถแสดงชุดของพฤติกรรมการล่าได้อย่างครบถ้วน
• เล่นเลเซอร์ สลับกับการเล่นของเล่นอื่น ๆ ที่เคลื่อนที่ได้และแมวสามารถจับได้จริง เช่น ตุ๊กตาตัวเล็ก ๆ หรือไม้ตกแมว เป็นต้น
• หากแมวเข้าใจคำชม เวลาแมวตะปบของเล่นที่ยิงแสงเลเซอร์ไป ให้เจ้าของชมแมวก่อนที่จะให้ขนม เพื่อให้แมวเกิดความรู้สึกประสบความสำเร็จในการล่า

โดยสรุป เราสามารถใช้แสงเลเซอร์เล่นกับแมวได้ แต่ควรจะต้องใช้อย่างเหมาะสมและถูกวิธี เพื่อป้องกันการเกิดความผิดปกติทางพฤติกรรม อย่างไรก็ตาม หากแมวของเรามีแนวโน้มที่จะเครียดหรือเกิดความสับสนได้ง่าย เจ้าของอาจจะเลี่ยงไปเล่นกับแมวด้วยวิธีอื่นแทน เช่น ไม้ตกแมว หรือตุ๊กตา เป็นต้น

บทความโดย

อ.ดร.น.สพ.ปรารมภ์ ศรีภวัศราคม

Prarom Sriphavatsarakom, DVM (Hons), MScStud, PhD

• Lecturer : Department of Pre-clinic and Applied Animal Science

Faculty of Veterinary Science Mahidol University

• Animal Behaviour Clinic, Pasu-arthorn Animal Hospital, Mahidol University

---

เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – ภาษากายของแมว กำลังบอกอะไรกับเรา