ค้นหาคำตอบพฤติกรรม แมวล่าเหยื่อ โดยการวิเคราะห์หนวดแมว

แมวล่าเหยื่อ เพราะอะไร นักวิทยาศาสตร์ได้พยายาามค้นคำตอบพฤติกรรมแมวบ้านที่ชอบไปคาบนกกลับมาที่บ้าน ด้วยการวิเคราะห์ทางรังสีวิทยาจากหนวดของแมว

ในสายตาของทาสแมว เราอาจมองเห็นเพียงความน่ารักของเจ้านายตัวขน ในขณะเดียวกัน เราต่างก็รับรู้ว่า แมวยังไม่ทิ้งลายสัตว์นักล่าโดยกำเนิดเช่นกัน โดยเรายังพบพฤติกรรม แมวล่าเหยื่อ ได้ในเหล่าบรรดาแมวจร หรือแม้กระทั่งแมวที่เราเลี้ยงดูเป็นอย่างดี

จากการสำรวจในปี 2013 นักวิทยาศาสตร์ได้จัดให้แมวบ้านเป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่น (invasive specie) ที่รุกรานชนิดพันธุ์ท้องถิ่น กลายเป็นประเด็น ที่สร้างความกระอักกระอ่วนให้แก่เจ้าของแมวทั่วโลก ด้วยการรายงานจำนวนที่แสดงให้เห็นว่า แมวทั่วโลกได้คร่าชีวิตของสัตว์ปีก ประมาณ 1.4 – 3.7 ล้านตัวต่อปี

ในรายงานอีกหลายฉบับเกี่ยวกับการรุกรานของแมวบ้าน ยังพบว่า แมวได้ล่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก เช่น หนู กระรอก และกระต่าย รวมกันประมาณ 20,000 ล้านตัวทุกปี ข้อมูลเหล่านี้ อาจสร้างคำถามในใจของเจ้าของแมวอย่างเราว่า แมวที่แสนน่ารักของเราทำอย่างนั้น จริงหรือ ทั้ง ๆ ที่พวกเขาก็นอนครางอย่างมีความสุขอยู่ใกล้ ๆ เรา

การศึกษาเกี่ยวกับหนวดแมวในปี 2021 ได้ไขข้อสงสัยของเราเกี่ยวกับพฤติกรรมล่าสัตว์ขนาดเล็กของแมวบ้าน ข้อมูลที่นักวิจัยค้นพบอาจทำให้เราประหลาดใจ

งานวิจัยครั้งนี้ทำการทดลองอย่างไร

ดร. มาร์ตินา เซคคิติ และทีมนักวิจัย ได้ตั้งสมมติฐานว่า สาเหตุที่แมวชอบล่าสัตว์ขนาดเล็กเกิดจากความหิว การขาดสารอาหาร หรือเพื่อความสนุกสนานเท่านั้น พวกเขาจึงเริ่มสำรวจแมวบ้านที่เลี้ยงแบบระบบเปิด (เจ้าของปล่อยให้แมวออกไปนอกบ้านได้อย่างอิสระ) ในพื้นที่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอังกฤษ ด้วยการวิเคราะห์หนวดแมวด้วยกระบวนการทางรังสีวิทยา เพื่อหาคำตอบเกี่ยวกับพฤติกรรมล่าเหยื่อของแมวเหล่านี้

ก่อนเริ่มต้นการศึกษา ทีมนักวิจัยได้ขอความอนุเคราะห์ให้เจ้าของแมวถอดปลอกคอ ที่มีกระกระดิ่ง ซึ่งอาจสร้างเสียงให้เหยื่อตกใจระหว่างที่แมวออกไปข้างนอก และให้เจ้าของแมวบันทึกชนิดของเหยื่อ ที่แมวจับกลับมาที่บ้านในช่วงระยะเวลา 7 สัปดาห์

นอกจากนี้ ทีมนักวิจัยยังได้กำหนดปัจจัยแทรกแซงพฤติกรรมล่าเหยื่อของแมวบ้าน ได้แก่ การซ่อนอาหารในอุปกรณ์พิเศษ ปลอกคอที่มีกระดิ่ง อาหารที่มีโปรตีนสูง และของเล่นที่กระตุ้นความกระตือรือร้น เพื่อช่วยให้นักวิจัยสามารถกำหนดวิธีที่เหมาะสมในการลดพฤติกรรมล่าเหนื่อของแมว หรืออย่างน้อย เพื่อเข้าใจความสำเสร็จในการล่าเหยื่อขนาดเล็กของแมวบ้าน

การวิเคราะห์หนวดแมวด้วยวิธีทางรังสีวิทยา นักวิจัยได้วิเคราะห์ในช่วงก่อน และหลังเก็บข้อมูล เนื่องจาก นักวิจัยต้องการประเมินความแตกต่างของอาหารที่แมวกินเข้าไประหว่างอาหารที่มนุษย์เตรียมไว้ให้และเเหยื่อที่แมวล่าได้ เพราะหนวดแมวเป็นอวัยวะที่มีโอกาสสัมผัสกับเนื้ออาหารได้มากกว่าส่วนอื่น ๆ

นักวิจัยได้สร้างตัวอย่างเทียบกับผลลัพธ์ที่วิเคราะห์จากหนวดแมว โดยใช้อาหารที่เจ้าของให้เป็นประจำ และเหยื่อแช่แข็ง นำมาบดให้เป็นผง และสร้างเป็นรูปแบบตัวอย่างของอาหารที่แมวกิน เมื่อวิเคราะห์หนวดแมว นักวิจัยก็จะนำผลที่ได้มาเทียบกับรูปแบบตัวอย่างอาหารที่สร้างไว้

ผลการศึกษาเผยว่า แมวล่าเหยื่อเพราะสัญชาตญาณ

หลังจากทีมนักวิจัยได้วิเคราะห์ข้อมูลทั้งหมดที่สำรวจได้แล้ว พบว่า แมวเป็นสัตว์นักล่าตามสัญชาตญาณ เพราะพวกเขามีแรงขับจากภายใน และเพราะพวกเขาสามารถทำได้ ไม่ใช่เพราะการขาดสารอาหารจากอาหารสำเร็จรูปที่มนุษย์มอบให้ทุกวัน แม้ว่า แมวจะล่าและกินเหยื่อที่จับได้สำเร็จก็ตาม เมื่อคิดเป็นสารอาหารที่แมวได้รับแล้ว ยังน้อยกว่าอาหารเม็ดที่แมวกินเป็นประจำ

นักวิจัยได้เขียนรายงานการศึกษาไว้อย่างน่าสนใจว่า “อาหารหลักของแมวบ้านเป็นอาหารที่มนุษย์เตรียมไว้ให้เกือบทั้งหมด โดยแมวจะกินเหยื่อที่จับได้เพียงร้อยละ 3 – 4 เท่านั้น” และเสริมว่า “พฤติกรรมการล่าอาจเกี่ยวข้องกับสัญชาตญาณ หรือแรงกระตุ้นจากภายใน ไม่ใช่เกิดจากภาวะขาดโภชนาการ” โดยสรุปแล้วคือ แมวป่าในธรรมชาติจะล่าเหยื่อเพื่อเป็นอาหาร ส่วนแมวบ้านที่อยู่ร่วมกับมนุษย์ออกล่าเหยื่อตามสัญชาตญาณเท่านั้น

แล้วจากผลการศึกษาครั้งนี้ ทาสแมวอย่างเราเรียนรู้อะไรบ้าง

อย่างแรกที่เราเรียนรู้คือ อาหารแมวที่เราเตรียมให้ทุกวันไม่ได้ผิดปกติแต่อย่างใด และเราไม่ควรรู้สึกผิดหากแมวจะนั่งส่องนั่งมองอาหารใหม่ ๆ ที่บินอยู่นอกบ้าน แมวเป็นสัตว์นักล่าโดยธรรมชาติ แม้ว่าแมวจะอยู่ร่วมกับสังคมมนุษย์มาแล้วพันกว่าปี แต่เราก็ยังไม่สามารถขจัดความปรารถนาเรื่องการล่าเหยื่อของพวกเขาไปได้ เนื่องจาก อาหารแมวสำเร็จรูปที่เราให้เป็นประจำไม่สามารถตอบสนองการล่าและการกินตามธรรมชาติของแมวได้

การเลี้ยงแมวระบบเปิดที่ปล่อยให้แมวเที่ยวเตร่ออกไปนอกบ้านเป็นประจำ มีงานวิจัยยืนยันแล้วว่า เป็นสิ่งที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชากรสัตว์ในระบบนิเวศ นักวิจัยจึงแนะนำให้เจ้าของสวมปลอกคอแมวที่มีกระดิ่งให้กับสัตว์เลี้ยง เมื่อพวกออกไปวิ่งตะครุบเหยื่อนอกบ้าน เหยื่อจะได้ยินเสียงก่อนและหลบหลีกได้ทัน

นักวิจัยแนะนำว่า วิธีที่ดีที่สุดไม่ให้แมวของคุณออกไปล่าเหยื่อ คือการเลี้ยงแมวระบบปิดแบบไม่ขังกรง

การเลี้ยงแมวระบบปิดไม่ได้หมายความว่า แมวไม่สามารถแสดงออกตามสัญชาตญาณได้เลย แต่เราสามารถจัดพื้นที่ในบ้านให้เอื้อต่อการเล่นตามสัญชาตญาณของแมวได้ เช่น ใช้อุปกรณ์ที่ออกแบบมาให้มีที่ซ่อนเม็ดอาหาร จัดพื้นที่ปีนป่ายให้แมวได้กระโดดขึ้นลง และใช้ไม้ตกแมวเล่นกับพวกเขาเป็นครั้งคราว เพื่อกระตุ้นพฤติกรรมล่าเหยื่อ และยังช่วยเบี่ยงเบนความสนใจของแมวที่อยากจะออกไปนอกบ้านด้วย

ถ้าที่ผ่านมา คุณปล่อยให้แมวออกไปนอกบ้านเป็นประจำ การเริ่มต้นเลี้ยงพวกเขาในระบบปิดอาจเป็นเรื่องยากกว่าการเริ่มตั้งแต่วัยเด็ก เจ้าของอาจทำพื้นที่กึ่งเปิดให้แมวได้ออกไปทำกิจกรรมส่องนก และอาบแดดนอกบ้าน ในพื้นที่ปลอดภัย โดยการล้อมกรงพื้นที่นอกบ้านบางส่วนที่เชื่อมติดกับตัวบ้านให้แมวได้รู้สึกเหมือนออกไปนอกบ้าน เมื่อเวลาผ่านไปสักระยะหนึ่ง แมวของเราจะรู้สึกว่า เขาได้กลายเป็นแมวระบบปิดแล้ว

ข้อมูลอ้างอิง

ECOSPHERE – Contributions of wild and provisioned foods to the diets of domestic cats that depredate wild animals

Pawtracks – These 5 incredible cat toys are exactly what your kitten needs right now

---

เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – แมวชอบกินสิ่งแปลกปลอม ที่ไม่ใช่อาหาร หรือ PICA